Door: drs. Steven Boekee
Vanaf 1 maart 2014 dienen ziekenhuizen hun sterftecijfers openbaar te maken. Door openheid van zaken te geven zouden ziekenhuizen gedwongen worden hun eigen prestaties te monitoren en het verbeteren van hun prestaties na te streven. Ook zouden patiënten gefaciliteerd worden een betere keuze te kunnen maken voor bepaalde ziekenhuizen. Zoals de zaken er nu voor staan, heeft een aantal ziekenhuizen nog niet aan deze eis van Minister Schippers voldaan. De reden hiervoor ligt voor hen in de onvergelijkbaarheid van de cijfers. Zou de publicatie van sterftecijfers mogelijk effect hebben op de keuze voor een ziekenhuis door Nederlanders?
Uit onderzoek door Newcom in 2013 (Imago Onderzoek Ziekenhuizen voor Nederlandse Vereniging van Ziekenhuizen) blijkt dat 8 op de 10 Nederlanders het (zeer) belangrijk vinden dat sterftecijfers beschikbaar zijn. Vanuit dit onderzoeksresultaat zou men de conclusie kunnen trekken dat ziekenhuizen de openbaarheid van sterftecijfers absoluut na zouden moeten streven. Echter, het relatieve belang van sterftecijfers doet niet onder voor cijfers over complicaties, wachtlijsten en aantal operaties. Het belang van cijfers wordt dus erkend. De openbare beschikbaarheid van cijfers blijkt bovendien zeer belangrijk (85 procent) bij het vormen van het oordeel over de kwaliteit van een ziekenhuis. Kortom, openheid van zaken over de prestaties van een ziekenhuis is zeker een belangrijk gegeven in de zorg.
Hoewel de beschikbaarheid van cijfers dus belangrijk is, heeft het eigen oordeel van de zorgconsument over de ervaringen met ziekenhuiszorg echter de meeste invloed op de beoordeling van de kwaliteit van ziekenhuizen. Ruim 90 procent vindt de eigen ervaring (zeer) belangrijk bij de beoordeling van de kwaliteit van een ziekenhuis. Hierbij baseert men zich op de ervaren deskundigheid en de manier waarop men geholpen, behandeld of benaderd is. Daarnaast is de perceptie op wat ziekenhuizen doen een belangrijk element in de bepaling van het imago van ziekenhuizen. De ervaren kwaliteit, klantgerichtheid en persoonlijke benadering heeft namelijk de meest bepalende invloed op het imago van ziekenhuizen. Daarbij is een persoonlijke benadering de belangrijkste voorspeller voor de waardering van zorgmedewerkers. De rol van cijfers in de beeldvorming van kwaliteit is dus beperkt.
Consumenten en patiënten zijn uiteraard wel gevoelig voor berichtgeving in de media. Ook lijkt online informatie (over kwaliteit) belangrijker te worden. De overgrote meerderheid van ondervraagden is het eigen ziekenhuis echter wel trouw, ondanks berichtgeving in de media. Al met al zal de focus op sterftecijfers vooralsnog een beperkte invloed hebben op het keuze proces.
Wilt u meer lezen over het belang van sterftecijfers en persoonlijke ervaringen bij de beoordeling van ziekenhuizen? Lees dan hier meer over het onderzoek van Newcom in opdracht van NVZ.