Criteria representatief onderzoek

Als je representatief onderzoek moet uitvoeren is het belangrijk om te weten wat de criteria van representatief onderzoek zijn. Als een steekproef representatief is, mogen de resultaten gegeneraliseerd worden naar de totale populatie. Wat wordt exact bedoeld met ‘representativiteit’? De elementen in een representatieve steekproef zijn een afspiegeling van de populatie. Omdat het in veel gevallen onmogelijk is de gehele populatie of doelgroep te ondervragen, wordt veelal een steekproef getrokken uit de doelgroep. Daarbij is het van belang dat de mensen in de steekproef een juiste afspiegeling van de totale doelgroep vormen.

Waar de steekproef binnen het onderzoek representatief is mogen er, met een bepaalde zekerheid, op basis van de resultaten uitspraken gedaan woorden over de gehele populatie. Met andere woorden, er mag worden aangenomen dat de mening van de personen uit de steekproef ook daadwerkelijk de mening van de gehele doelgroep is. De representativiteit van de steekproef bepaalt dus uiteindelijk de betrouwbaarheid van het onderzoek. Om de representativiteit van een onderzoek te bepalen worden vier belangrijke criteria aan de respons onderscheiden.

  1. De respons (n) moet voldoende groot zijn qua aantal
    • De hele populatie onderzoeken is (veelal) niet mogelijk. Om betrouwbare uitspraken te doen moet de steekproef wel een voldoende grootte hebben.
  2. De respons moet qua samenstelling grotendeels overeenkomen met de populatie
    • De juiste verhouding op een aantal belangrijke (demografische) achtergrondkenmerken, zoals bijvoorbeeld geslacht, leeftijd en regio.
  3. Het responspercentage moet voldoende groot zijn
    • Waar 100 mensen binnen de steekproef worden bereikt en er 10 meedoen, dan blijft het gissen wat de andere 90 zouden hebben gezegd. Het is van belang dat zoveel mogelijk mensen meedoen van degene die bereikt worden.
  4. De non-respons mag niet structureel afwijken van de respons
    • (vaak alleen bij telefonisch onderzoek vast te stellen), waarbij de reden niet-systematische van aard is.

Stel er doen van de 100 ‘maar’ 30 respondenten mee. Het responspercentage is dan 30 procent. De vraag is wat de andere 70 procent zou hebben gezegd. Als de 70 procent non-respons qua opbouw (zoals man/vrouw verhouding, regio) niet systematisch afwijkt van de responsgroep, dan is er over het algemeen sprake (per onderzoek bekijken) van een getrouwe afspiegeling. Deze analyse is in combinatie met de ‘reden van niet meewerken’ zeer belangrijk. Stel dat als belangrijkste reden ‘onderwerp spreekt niet aan’ wordt gegeven, dan is twijfel bij de uitkomsten van het onderzoek op zijn plaats.

Om het simpel uit te leggen wordt de metafoor van een kop koffie wel eens gebruikt.

Indien er suiker in de koffie zit en er is goed geroerd, dan is vaak één klein slokje genoeg om te weten hoe zoet de koffie is. Om de zoetheid te bepalen hoeft niet het hele kopje leeggedronken te worden. Deze parallel gaat ook op bij het doen van goed onderzoek: “Heel goed roeren en dan een slok nemen die groot genoeg is om de smaak te bepalen”.

Uw onderzoeksdoel bepaalt de methode

We helpen u de juiste methode in te zetten.

Onafhankelijk onderzoek

Zelf onderzoek doen