Door: drs. R. Sival

Bij Newcom geloven we erin dat het eindproduct van een onderzoekstraject niet is wat je weet, maar wat je ermee doet. Informatie is pas kennis als deze je in staat stelt te handelen. Als onderzoek je niet in staat stelt om de cruciale beslissingen te nemen, is de meerwaarde zeer beperkt. Het is daarom essentieel om de juiste focus in een onderzoekstraject te leggen.

Waarom is focus in onderzoek belangrijk?

Het kiezen van de juiste focus is één van de grootste struikelblokken in het onderzoeksproces. Als je de scope te nauw trekt, mis je cruciale context en kennis om de beslissing tegen af te zetten. Als je de scope te breed trekt, mis je details en zie je door de bomen het bos niet meer zien.

Daarnaast moet deze focus een reflectie van je eigen prioriteit in handelen en denken zijn. Alle onderdelen in een vragenlijst of onderzoek die niet bijdragen aan je hoofddoelstelling, zorgen er namelijk voor dat deze doelstelling minder goed behaald wordt. Doordat er meer onderwerpen (en vaak ook belanghebbenden met afwijkende prioriteiten) bij betrokken zijn, wordt bij het opzetten van het onderzoek de aandacht van het hoofddoel afgeleid. Doordat de vragenlijst langer wordt, gaat de respons omlaag. Doordat het rapport op meerdere (deel)onderwerpen in moet gaan, raakt de belangrijkste issue ondergesneeuwd.

Hoe houd je deze focus?

Wanneer je je oriënteert op een probleem ligt al snel de verleiding op de loer om er steeds meer zaken bij te betrekken. Vaak heerst de gedachte dat nu we er toch mee bezig gaan, andere factoren ook direct uitzocht kunnen worden. Al snel raak je verder verwijderd van de vraag waarvoor je daadwerkelijk kennis zoekt. Om echt verder te komen moet je jezelf uiteindelijk committeren aan een specifieke richting en een specifieke onderzoeksvraag. Hiermee pak je datgene aan wat het grootste belang heeft om je organisatie te verbeteren of laten floreren.

Om deze focus gedurende het hele traject vast te houden dien je de gekozen onderzoeksvraag zo concreet mogelijk uit te schrijven. Later in het proces dient deze onderzoeksvraag als houvast om te zorgen dat je niet afdwaalt. Belangrijk hierbij is om daadwerkelijk een vraag te formuleren. Vragen dwingen je er namelijk toe om hierop een antwoord te vinden. Algemene beschrijvingen hebben het gevaar in zich om verder uit te wijden.

Richting het einde van het traject ligt de verleiding van afdwalen weer op de loer: er is veel data verzameld die in meer of mindere mate relevant zijn voor het project op basis waarvan nieuwe vragen boven komen: ‘Kunnen we ook iets over deze andere doelgroep zeggen? Komt dit onderwerp ook terug? Wat zegt men hierover?’. We adviseren deze eventuele extra vragen los te trekken van het lopende project. Het is altijd mogelijk om met aanvullende analyses een traject in te gaan om dieper op dergelijke vragen in te gaan. Als deze vragen echt belangrijk zijn, verdienen ze hun eigen onverdeelde aandacht.

Door het doel scherp voor ogen te houden en hiernaar te handelen zorg je ervoor dat je niet afgeleid raakt. Zo blijf je bezig met wat er echt toe doet en wat echt meerwaarde oplevert.